خال چیست؟
خال یکی از شایع‌ترین و متداول‌ترین ضایعات پوستی است که از سلول‌های ملانوسیت (سلول‌های رنگ‌دانه‌ای) تشکیل‌شده است. این ضایعه پوستی به‌صورت نقاط تیره و کوچک در شکل و اندازه‌های مختلف بر روی پوست افراد ظاهر شود. اغلب خال‌های پوستی بی‌ضرر و بی‌خطر هستند، اما درصورتی‌که خال‌ها ناگهانی تغییراتی نظیر حاشیه نامنظم، نامنظم شدن رنگ، خارش، یا سایر علائم ناهنجاری ظاهر شود، حتماً باید به پزشک متخصص پوست مراجعه گردد.
خال برداری چیست؟
خال برداری یکی از رایج‌ترین روش پاک‌سازی و حذف ضایعات پوستی است که برای بیمارانی که به ملانوم مبتلا شده‌اند ضروری است.
انواع روش‌های خال برداری کدم‌اند؟
امروزه با پیشرفت فنّاوری و دانش پزشکی روش‌های مختلفی برای خال برداری وجود دارد؛ اما به‌طورکلی چهار روش علمی و شناخته‌شده که توسط متخصصان پوست توصیه می‌شود عبارت‌اند از:
- خال برداری با لیزر
- جراحی خال
- سوزاندن خال
- بیوپسی پانچی
لازم به ذکر است که مشورت با متخصص پوست یا متخصص پوست برای تعیین مناسب‌ترین روش برای برداشتن خال بر اساس محل و ویژگی‌های خاص خال ضروری است.
روش خال برداری با لیزر چگونه است؟
روش خال برداری با لیزر امروزه به یکی از متداول‌ترین روش‌های علم پزشکی تبدیل‌شده که با کمترین عوارض و بالاترین اثربخشی شناخته‌شده است. از این روش برای انواع خال‌های کوچک و بزرگ همچنین خال‌های خوش‌خیم و بدخیم استفاده می‌شود.
برای برداشتن خال با لیزر، بایستی قبل از انجام لیزر فرد توسط یک پزشک یا درمانگاه بررسی شود. انرژی پلاسما که در نوک دستگاه تولید می‌شود، پوست را گرم می‌کند و فوراً خال‌ها را از بین می‌برد. برای اینکه فرآیند خال برداری به‌طور کامل انجام شود مراجعه‌کنندگان لازم است دو یا سه جلسه مراجعه نمایند.
بسیاری از مراجعه‌کنندگانی که نگران زیبایی پوست صورت و بدن خود هستند، متخصصان پوست خال برداری با لیزر را به آن‌ها پیشنهاد می‌کنند. این روش به دلیل اینکه یک روش ایمن و به نسبت سایر روش‌ها غیرتهاجمی است، کمترین اثر را خود برجای می‌گذارد. همچنین، لازم به ذکر است بیمارانی که به ملانوم مبتلا شده‌اند، توصیه می‌شود حتماً با روش لیزر انجام شود.
روش سوزاندن خال چگونه است؟
سوزاندن خال یکی از روش‌های قدیمی برداشتن خال است. در این روش خال با دستگاه کوتر از طریق ایجاد گرما به‌وسیله جریان برق سوزانده می‌شود. از آنجایی که خال‌ها معمولاً قسمت‌های عمیقی در پوست دارند، این روش ممکن است فرورفتگی چاله مانندی را در سطح پوست ایجاد کند.
روش سوزاندن خال که بیشتر درگذشته استفاده می‌شد، برای برداشتن خال‌های ریز و سطحی بیشتر کاربرد دارد، البته امروزه دستگاه‌های رادیو فرکانسی جایگزین دستگاه‌های کوتر شده‌اند که باعث می‌شود به کار بردن این روش اثر کمتری روی پوست بگذارد.
روش بیوپسی پانچ چگونه انجام می‌شود؟
در این روش، جای خال را با استفاده از دستگاه مخصوص با پانچ کردن قطعات مکعبی شکل پوست از بین می‌رود. این روش برای از بین بردن جای خال‌های سطحی کوچک مناسب است.
مزایای خال برداری با لیزر چیست؟
- قابلیت برداشتن Skin Tag یا میخچه‌های پوستی؛
- احتمال بسیار پایین ایجاد اسکار ( تقریباً صفر است)؛
- برداشتن خال‌های اطراف چشم و پلک (حتی لابه‌لای مژه‌ها) به‌صورت کاملاً منحصربه‌فرد؛
- سادگی مراحل درمان به نسبت سایر روش‌ها؛
- طول درمان بسیار کمتر نسبت به سایر روش‌های خال برداری.
خال برداری در چه قسمت‌هایی از بدن بیشتر انجام می‌شود؟
خال برداری در قسمت‌های مختلف بدن انجام می‌شود. بااین‌حال، از آنجایی که خال برداری جزء عمل‌های زیبایی مطرح می‌شود، خال برداری صورت بیشترین تقاضا را دارد.
شیوع خال برداری چقدر است؟
معمولاً خال برداری بیشتر جنبه زیبایی دارد و هرچه جلوتر می‌رویم متقاضیان بیشتری پیدا می‌کند.
خال برداری در چه سنی بیشتر انجام می‌شود؟
خال برداری معمولاً در انواع سنین انجام می‌شود.
خال برداری در چه جنسیتی بیشتر انجام می‌شود؟
برداشتن خال بیشتر در زنان انجام می‌شود، زیرا مطالعات نشان می‌دهد که اکثر افرادی که درخواست عمل برداشتن خال را دارند، زنان هستند. زنان به دلایل مختلف، ازجمله نگرانی‌های زیبایی و ملاحظات مربوط به‌سلامت، تمایل به برداشتن خال دارند.
چه زمانی باید برای خال خود به پزشک مراجعه کرد؟
اگر خال خود هر یک از علائم زیر را داشت باید به پزشک مراجعه کنید:
- عدم تقارن: اگر یک‌نیمه از خال با نیمه دیگر مطابقت نداشته باشد.
- بی‌نظمی مرزی: اگر لبه‌های خال تار، پوسته‌پوسته یا بریدگی داشته باشد.
- تغییر رنگ: اگر خال به‌طور ناگهانی به رنگ‌های قرمز، سفید یا آبی درآمد.
- افزایش اندازه: اگر خال بزرگ‌تر از سر پاک‌کن مداد باشد، به‌خصوص اگر به‌سرعت در حال رشد باشد.
- سایر علائم: اگر خال دردناک است، خارش دارد، خونریزی می‌کند، ترشح می‌کند، پوسته‌پوسته به نظر می‌رسد یا حساس می‌شود؛ فوراً برای معاینه به متخصص پوست مراجعه کنید.
علل:
علل ایجاد خال چیست؟
در درجه اول علت اصلی ایجاد خال به عوامل ژنتیکی برمی‌گردد. اما عواملی همچون تغییرات هورمونی، قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌توانند زمینه‌ساز ایجاد خال شود. به‌طورکلی خال‌ها به دو گروه اصلی اکتسابی و مادرزادی قابل طبقه‌بندی هستند. بیشتر افراد دارای خال‌های اکتسابی هستند به‌طوری‌که بیش از 80 درصد افراد دارای خال در این دسته قرار می‌گیرند.
عمدتاً، خال‌های اکتسابی در دوران کودکی و بلوغ ایجاد می‌شوند اما پس از 35 سالگی دیگر خال جدید ایجاد نمی‌شود. خال‌های مادر زادی در گروه دوم قرار می‌گیرند که نوزادان، در بدو تولد این نوع خال‌ها را در اندازه‌های کوچک، متوسط و بزرگ دارند.
چه عواملی می‌توانند خطر ابتلا به خال‌های خطرناک را افزایش دهند؟
عوامل مختلفی ممکن بروز خال‌های خطرناک در افراد گردد که عبارت‌اند از:
- ژنتیک: سابقه خانوادگی ملانوم یا شرایط ژنتیکی مانند خشکی پوست، رتینوبلاستوما، سندرم Li-Fraumeni، سندرم ورنر و برخی از سندرم‌های سرطان سینه و تخمدان ارثی می‌تواند این خطر را افزایش دهد.
- نوع یا رنگ پوست: تحقیقات نشان داده که پوست روشن‌تر، به‌خصوص در افرادی با موهای قرمز یا بلوند، چشمان آبی یا سبز، یا پوستی که کک‌ومک می‌شود یا به‌راحتی می‌سوزد، خطر ابتلا به خال‌های خطرناک در آن‌ها بیشتر است.
- تعداد خال‌ها: داشتن خال‌های زیاد روی بدن، به‌خصوص خال‌های غیرمعمول (خال‌های دیسپلاستیک)، خطر ابتلا به ملانوم را افزایش می‌دهد.
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید: قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراءبنفش خورشید یا برنزه شدن در محیط‌های بسته می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد خال‌های خطرناک شود.
- سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که به دلیل شرایط پزشکی یا داروهایی که عملکرد ایمنی را سرکوب می‌کنند، سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در معرض خطر بیشتری هستند.
- سن: خطر ابتلا به خال‌های خطرناک، ازجمله ملانوما، با افزایش سن افزایش می‌یابد، به‌طوری‌که سن متوسط برای تشخیص ملانوم فقط بالای 50 سال است.
- نژاد یا قومیت: درحالی‌که میزان ملانوما در افراد سفیدپوست بالاتر است، افراد از هر نژاد، قومیت یا رنگ پوست می‌توانند به ملانوم مبتلا شوند.
آیا بیماری‌های خاص می‌توانند باعث ایجاد خال‌های خطرناک شوند؟
برخی بیماری‌های خاص مانند خشکی پوست، رتینوبلاستوما، سندرم Li-Fraumeni، سندرم ورنر، و برخی از سندرم‌های ارثی سرطان سینه و تخمدان احتمال ایجاد خال‌های خطرناک را بیشتر می‌کند.
تشخیص:
راه‌های تشخیص خال خطرناک چگونه است؟
معمولاً معاینه چشمی توسط پزشک متخصص پوست اصلی‌ترین را تشخیص خال است. اگر یک خال نگرانی ایجاد کند، ممکن است برداشته شود و برای بررسی بیشتر آزمایش‌های نمونه‌برداری انجام شود.
درمان:
آیا سن در درمان خال تأثیر دارد؟
درمان خال برای تمامی افراد در هر سنی قابل انجام است. بااین‌حال، با افزایش سن مراقبت‌های بیشتری لازم است.
عوارض:
عوارض خال برداری چیست؟
عوارض جانبی درمان خال ممکن است بسته به روشی که برای خال برداری انتخاب می‌کنید، متفاوت باشد. اما، عمده عوارض جانبی خال برداری شامل مواردی از قبیل:
جای زخم: اثرات ناشی از روش جراحی و سوزاندن خال می‌تواند کاملاً نمایان باشد؛ به‌خصوص اگر خال بزرگ یا عمیق باشد.
درد یا ناراحتی: پس از برداشتن خال، افراد ممکن است درد، حساسیت یا ناراحتی را در محل برداشتن تجربه کنند که معمولاً موقتی است و با داروهای مسکن قابل‌کنترل است.
خونریزی یا عفونت: در برخی موارد، ممکن است خونریزی جزئی در محل برداشتن وجود داشته باشد و خطر عفونت وجود داشته باشد، به‌خصوص اگر دستورالعمل‌های مراقبت مناسب پس از برداشتن زخم رعایت نشود.
تغییرات در بافت پوست: پوستی که در آن خال برداشته‌شده است ممکن است ازنظر بافت در مقایسه با پوست اطراف آن متفاوت باشد، که می‌تواند باگذشت زمان بهبود یابد، اما ممکن است در برخی موارد باقی بماند.
تغییر رنگ: تغییر رنگ پوست یا تغییر در رنگ‌دانه ممکن است در محل برداشتن رخ دهد، که منجر به تفاوت در رنگ پوست شود. بااین‌حال در اثر موارد باگذشت زمان محو می‌شود، اما در برخی موارد می‌تواند دائمی باشد.
رشد مجدد: احتمال رشد مجدد خال پس از برداشتن آن وجود دارد، به‌خصوص اگر کل خال به‌طور کامل برداشته نشود.
در چه صورت خال برداری نیاز به مراقبت‌های ویژه دارد؟
در اغلب موارد خال برداری مانند سایر عمل‌های جراحی نیازمند مراقبت‌های ویژه نمی‌باشد. بااین‌حال، تنها افراد باید جای زخم ایجادشده را تمیز نگه داشته، از کرم‌های مرطوب‌کننده به دستور پزشک متخصص استفاده نماید و تا زمان مشخصی از تابش مستقیم آفتاب به زخم جلوگیری کند.
پیشگیری:
راه‌های پیشگیری از ایجاد خال‌های خطرناک چیست؟
برای جلوگیری از ایجاد خال‌های خطرناک افراد باید چندین اقدام همچون استفاده روزانه از کرم‌های ضد آفتاب، پرهیز از تخت‌های سولاریوم، بررسی منظم سطوح پوست بدن و اجتناب از آفتاب‌سوختگی را رعایت نمایند.
سؤالات متداول:
آیا خال برداری دردناک است؟
خال برداری معمولاً به دلیل استفاده از بی‌حسی‌های موضعی در طول عمل دردناک نیست. تنها ممکن است پس از عمل جراحی فرد احساس سوزش و یا خارش داشته باشد. اما معمولاً خال برداری جز عمل‌های سبک و بدون درد محسوب می‌شود.
آیا خال برداری جای زخم باقی می‌گذارد؟
باقی ماندن جای زخم بعد از خال برداری به روش جراحی بستگی دارد. معمولاً خال برداری با استفاده از لیزر کمترین اثر را از خود بجا می‌گذارد. روند بهبودی جای زخم برداشتن خال معمولاً حدود 2 تا 3 هفته طول می‌کشد و جای زخم ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از عمل قابل‌مشاهده است که به عوامل دیگری همچون سن فرد مراجعه‌کننده و محل عمل بستگی دارد.
آیا خال‌های خطرناک بعد از برداشتن عود می‌کنند؟
خال‌های خطرناک، به‌ویژه آن‌هایی که سلول‌های سرطانی دارند، اگر خال به‌طور کامل برداشته نشده باشد یا سلول‌های سرطانی باقی‌مانده باشد، می‌توانند پس از برداشتن دوباره عود کنند. ارزیابی هرگونه خال خطرناک تنها توسط یک پزشک متخصص قابل انجام است.
هزینه خال برداری چقدر است؟
به‌طورکلی هزینه برداشتن خال با توجه به نوع و اندازه خال متغیر است.
بهترین روش خال برداری چیست؟
بهترین روش برداشتن خال می‌تواند بسته به عواملی مانند نوع خال، محل آن و ترجیحات فردی متفاوت باشد. بااین‌حال، امروزه از بین روش‌های موجود، روش خال برداری با لیزر یکی از اثبات‌شده‌ترین و کارآمدترین روش‌های موجود در نظر گرفته می‌شود. این روش اغلب به دلیل دقت و توانایی آن برای هدف قرار دادن مناطق خاص بدون نیاز به برش یا بخیه ترجیح داده می‌شود و آن را به انتخابی محبوب برای کسانی که به دنبال درمان‌های برداشتن خال هستند تبدیل می‌کند.
چه زمانی باید برای معاینه بعد از خال برداری به پزشک مراجعه کنم؟
پس از برداشتن خال، در صورت مشاهده علائم عفونت، واکنش‌های غیرعادی یا رشد مجدد خال، حتماً به پزشک خود مراجعه نمایید.
آیا می‌توانم بعد از خال برداری به فعالیت‌های عادی خود بازگردم؟
بله، بعد از عمل خال برداری فرد به‌راحتی می‌تواند به فعالیت‌های عادی خود برگردد و هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند. بااین‌حال، توصیه می‌شود برای کمک به روند بهبودی و به حداقل رساندن عوارض آن، حداقل تا یک هفته بعد از خال برداری فعالیت‌های شدید، بلند کردن اجسام سنگین یا هرگونه اقدامی که ممکن است ناحیه را تحت‌فشار قرار دهد، خودداری شود.
آیا می‌توانم خال‌هایم را خودم بردارم؟
تلاش برای برداشتن خال در خانه به دلیل خطرات موجود ازجمله آسیب پوستی، آلودگی محیطی، عفونت و احتمال خطرناک بودن خال به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. همچنین، درمان‌های خانگی مانند بریدن خال‌ها با قیچی، استفاده از خودکارهای تخصصی، سوزاندن با سرکه سیب، استفاده از سیر یا ید، یا استفاده از مخلوط‌های مختلف مواد مؤثری نیستند و می‌توانند خطرناک باشند.
آیا خال‌ها می‌توانند سرطانی شوند؟
خال‌ها ذاتاً سرطانی یا خطرناک نیستند، زیرا از ملانوسیت های طبیعی تشکیل‌شده‌اند. بااین‌حال، اگر DNA داخل خال آسیب ببیند، می‌تواند منجر به ایجاد سرطان پوست، به‌ویژه ملانوم شود.
آیا خال‌ها بعد از لیزر درمانی دوباره عود می‌کنند؟
بله، هر روش خال برداری امکان عود مجدد خال در همان قسمت وجود دارد. اما اگر لیزر به‌صورت دقیق ریشه‌های خال را بسوزاند، امکان عود مجدد آن به نسبت سایر روش‌ها کمتر است.
آیا لیزر درمانی برای همه خال‌ها مناسب است؟
بله، روش خال برداری با لیزر برای برداشتن همه خال‌ها بکار گرفته می‌شود.
آیا لیزر درمانی برای زنان باردار یا شیرده مناسب است؟
مطالعات تاکنون شواهدی مبنی بر اثرات نامطلوب استفاده از لیزر درمانی بر روی زنان باردار یا شیرده نشان نداده است. متخصصان برای احتیاط بیشتر، توصیه می‌کنند مادران باردار برای استفاده از این روش، در سه‌ماهه دوم و اوایل سه‌ماهه سوم انجام شود تا خطرات احتمالی برای جنین به حداقل برسد.
آیا می‌توانم بعد از لیزر درمانی خال از کرم ضد آفتاب استفاده کنم؟
پس از انجام لیزر خال، محافظت از ناحیه تحت درمان در برابر نور خورشید با استفاده از کرم ضد آفتاب بسیار مهم است. کرم ضد آفتاب یکی از اجزای حیاتی مراقبت‌های بعد از برداشتن خال با لیزر برای کاهش خطر تغییرات رنگ‌دانه است.
چه زمانی می‌توانم بعد از لیزر درمانی خال به حمام یا استخر بروم؟
توصیه می‌شود 3 تا 4 روز پس از خال برداری با لیزر، افراد به حمام بروند. همچنین، برای شنا کردن یا غوطه‌ور شدن در آب حتماً صبر کنید تا ناحیه زخم به‌طور کامل بهبود یابد.
آیا می‌توانم بعد از لیزر درمانی خال ورزش کنم؟
پس از درمان خال با لیزر، به‌طورکلی توصیه می‌شود از ورزش‌های شدید یا فعالیت‌هایی که می‌تواند باعث تعریق شما شود به مدت چند روز خودداری کنید تا ناحیه تحت درمان به‌خوبی بهبود یابد و خطر عفونت یا تحریک کاهش یابد.
