غده چربی یا لیپوم چیست؟ حتماً برای شما هم پیش آمده که به طور اتفاقی متوجه یک توده تقریباً گرد در قسمت های مختلف بدن خود شده باشید. غده چربی نشان دهنده یک بیماری خطرناک نیست. درمان لیپوم بسیار آسان است. این غده‌ها معمولاً دارای درد نیستند و به آسانی حرکت می کنند. بعضی از افراد دارای یک غده چربی یا همان لیپوم و بعضی دارای چند لیپوم هستند. در ادامه همراه کلینیک نیکان باشید تا با اینکه لیپوم چیست و علل ایجاد و همچنین راه های درمان آن آشنا شوید.
علل ایجاد غده چربی یا لیپوم چیست؟
علل ایجاد غده چربی یا لیپوم چیست؟ این سوالی است که به ذهن بسیاری از افراد خطور می کند. برخی وراثت را عاملی موثر در تشکیل غده چربی می دانند. در زیر به مهم ترین عوامل ایجاد لیپوم اشاره می کنیم:
- عدم فعالیت بدنی: این بیماری در افرادی که فعالیت بدنی کمتری دارند به وجود می آید.
- ژنتیک: بیشتر بیماری ها معمولاً به صورت ارثی و ژنتیکی بروز می کنند.
- سن: افزایش سن می‌تواند یک عامل موثر در ایجاد غده چربی یا همان لیپوم باشد.
- افراد با چربی بالا و کبد چرب: جنس این غده ها از جنس چربی است به همین دلیل افراد با کبد چرب و چربی خون بالا بیشتر مستعد این بیماری هستند.
علائم ایجاد غده چربی چیست؟
از مهمترین علائم آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هنگامی که با دست آن را لمس می کنیم در زیر دستمان حرکت می کند.
- دارای بافت نرم بوده و معمولاً در همه نقاط بدن ممکن است تشکیل شود.
- سایز آن معمولاً کوچک بوده ولی می تواند رشد کند و بزرگ شود.
- گاهی اوقات بدون درد هستند و بعضی از اوقات شروع به درد می کنند.
اما در صورت بروز علائم زیر حتماً با پزشک مشورت نمایید:
- بزرگ شدن لیپوم
- افزایش درد آن
- وجود قرمزی و التهاب
- نحوه تشخیص غده چربی در نقاط مختلف بدن
اکثر پزشکان این غده را از طریق یک معاینه ساده تشخیص می دهند. بعضی از پزشکان نیز برای مطمئن شدن تشخیص خود، اقدام به نمونه برداری می کنند. روش‌های عکسبرداری و سونوگرافی نیز راه مطمئنی برای تشخیص غده چربی است. برخی از بیماران ممکن است مبتلا به کیست مویی باشند یا کیست سباسه سر باشند و به اشتباه تصور می کنند که مبتلا به لیپوم می باشند. در این زمان توصیه می کنیم از راهنمایی و تشخیص متخصص جراحی عمومی و لیزر بهره ببرید.
انواع غده چربی
لیپوم ها (غده های چربی) انواع مختلفی دارند که پزشکان نوع آنها را با بررسی بافت آن زیر میکروسکوپ تشخیص می دهند.
- لیپوم معمولی: رایج ترین نوع آن می باشد.
- لیپوم آتیپیک (Atypical lipoma) این تومورها دارای محتوای عمیق تر و سلول های بیشتری هستند.
- هیبرنوما (Hibernoma): این نوع حاوی چربی قهوه ای به جای چربی های سفید است که در نوع معمولی دیده می شود.
- میلولیپوم(Myelolipoma) : بافت چربی در میلولیپوم برخلاف لیپوم های معمولی، گلبول های سفید خون تولید می کنند.
- لیپوم سلول دوکی (Spindle cell lipoma) : همان طور که از اسمش مشخص است، سلول های چربی در این نوع دوکی شکل هستند.
- لیپوم پلئومورفیک (Pleomorphic lipoma) : این نوع دارای سلول های چربی در اشکال و اندازه های مختلف می باشد.
- فیبرولیپوم (Fibrolipoma): حاوی بافت های چربی و فیبری است.
- آنژیولیپوم (Angiolipoma) : حاوی تعداد زیادی رگ خونی و چربی است.
آیا لیپوم بافت سرطانی است؟
لیپوم ها به عنوان تومورهای بافت چربی و یا توده های خوش خیم طبقه بندی می شوند که بدین معنی است که آن ها بافت سرطانی نیستند. با اینکه این عارضه توده ای غیر سرطانی است اما به ندرت علائم آن به لیپوسارکوم (Liposarcoma) که توده ای بدخیم است، شبیه می باشد. در صورتی که بیوپسی نشان دهد که احتمال آن وجود دارد که ممکن است لیپوسارکوم باشد، در مراحل بعدی MRI و سی تی اسکن انجام خواهد شد.
روش های درمان غده چربی
جراحی: جراحی روشی است که اکثر پزشکان برای از بین بردن آن توصیه می‌کنند. روش جراحی کاملاً سرپایی و بدون درد است. زیرا از بی حسی برای منطقه مورد نظر استفاده می کنند. بیمار بلافاصله بعد از جراحی می تواند دوره نقاهت را در منزل سپری نماید و کار و فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهد. اگر امکان جراحی با لیزر پرتوان در ناحیه بروز لیپوم وجود دارد توصیه می کنیم برای جلوگیری از عود لیپوم و کاهش دوره نقاهت برای جراحی لیپوم از لیزر پرتوان جراحی سود ببرید.
لیپوساکشن: لیپوساکشن روشی است که برای تخلیه چربی‌های بدن استفاده می شود. روش لیپوساکشن این روزها برای درمان غده چربی نیز استفاده می شود. در این روش از طریق یک برش کوچک، لوله ظریفی وارد بدن شده و چربی آن را تخلیه می کند. این روش هزینه بالاتری نسبت به روش جراحی دارد. اما در مقایسه با روش جراحی بسیار آسانتر و راحت تر می باشد. همچنین مدت نقاهت آن کوتاهتر است.
استفاده از داروهای استروئیدی: این روزها از داروهای استروئیدی برای درمان لیپوم استفاده می شود. استفاده از این داروها تا اندازه‌ای موثر است و فقط از رشد آن جلوگیری می نماید.
روش اصلی درمان غده چربی یا لیپوم
غده های چربی می توانند در داخل عضلات یا اندام های داخلی نیز ایجاد شوند، اما این وضعیت اغلب اتفاق نمی افتد و بسیار نادر است. اگر لیپوم آزار دهنده یا دردناک و در حال رشد باشد و یا عضلات شما را تحت تاثیر قرار دهد و سفت شده باشد باید آنها را جراحی یا لیزر کنید. همچنین ممکن است ملتهب، قرمز رنگ یا عفونی شوند و ترشحات بد بویی از آنها خارج شود که در این صورت نیز نیاز به تخلیه و درناژ دارند.
موثرترین درمان برداشتن لیپوم از طریق جراحی است. این یک روش سرپایی مختصر است که معمولا با بی حسی موضعی انجام می شود. متخصص جراحی با یک برش آن را از طریق جراحی بیرون می‌آورد. از آنجا که لیپوم ها مستقیماً در زیر پوست قرار دارند، برش عمیق نیست و جای زخم کوچکی ایجاد می کند. شاید نیاز باشد چند هفته بعد برای خارج کردن بخیه مجدداً به جراح خود مراجعه کنید. بهتر است عمل جراحی غده چربی با لیزر انجام شود تا اسکار و جای زخم عمیقی به جای نگذارد.
درمان غده چربی یا لیپوم های بزرگ
لیپوما های بزرگتر از 2 اینچ را گاهی لیپوم های غول پیکر می نامند که می توانند باعث ایجاد درد های عصبی شوند و باعث شوند شما نسبت به ظاهر خود ناراحت باشید و یا نوع لباس خود را تغییر دهید.
بیرون آوردن این غده های چربی بزرگ کمی سخت تر از غده های عادی است. متخصص جراحی عمومی احتمالاً به شما دارو می دهد که کمک می کند تا در طول عمل بخوابید. بعد از عمل جراحی لیپوم به یک همراه احتیاج دارید تا شما را به خانه برساند.
عوامل خطر غده چربی یا لیپوم
بعضی از عوامل مختلف ممکن است خطر ابتلا به توده و غده چربی را افزایش دهد. هرچند که لیپوم ممکن است در هر سنی مشاهده شود، اما زنان و مردان میانسال بیشتر مستعد ابتلا به لیپوم هستند و شیوع این بیماری بین گروه سنی 40 تا 60 سال است.
رشد مو در ناحیه زیر بغل و پایین کمر می تواند بروز غده های چربی همراه با مو و عفونت را تشدید کند. بنابراین برای جلوگیری از بروز غدد چربی در این نواحی و انواع کیست مویی موهای زائد را با یک روش مطمئن از بین ببرید. شرایط ارثی می تواند در ایجاد آنها دخالت داشته باشد زیرا ژنتیک لیپوم، معمولاً در بعضی از خانواده وجود دارد.
بعضی از افرادی که مبتلا به بیماری نادر مادلونگ Madelung هستند معمولاً به لیپوم نیز مبتلا می شوند. این بیماری نوعی اختلال در متابولیسم چربی (ذخیره چربی) است که منجر به تجمع غیرمعمول رسوبات چربی در اطراف گردن و نواحی شانه می شود و اغلب در مردان بزرگسال الکلی دیده می شود. هرچند که زنان و کسانی که الکل نمی نوشند نیز می توانند به بیماری مادلونگ مبتلا شوند.
سایر اختلالات نادری که باعث ایجاد لیپوم می شوند شامل:
- Adiposis dolorosa یک اختلال نادر است که با لیپوم های دردناک و متعدد همراه می شود.
- سندرم کودن Cowden Syndrome
- سندرم گاردنر Gardner’s syndrome
چگونه از بروز لیپوم جلوگیری نماییم؟
یکی از مهم ترین سوالاتی که به ذهن بسیاری از افراد خطور می کند این است که چگونه از بروز لیپوم جلوگیری نماییم. در ادامه مهمترین راه های پیشگیری را بیان می کنیم.
- عدم استفاده از الکل و نوشیدنی‌های فاقد الکل
- کاهش وزن، زیرا تحقیقات اخیر نشان می دهد که افراد با اضافه وزن بیشتر مستعد این بیماری هستند.
- داشتن فعالیت بدنی مانند انواع ورزش و پیاده وری
- استفاده بیشتر از میوه و سبزیجات و کاهش مصرف انواع چربی مضر
- عدم مصرف غذاهای فست فودی و آماده
زمان مراجعه به پزشک
در صورت مشاهده‌ی تغییرات در لیپوما، یا افزایش تعداد آن، شما باید به پزشک مراجعه کنید. این تغییرات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- افزایش سایز توده، یا رشد سریع و ناگهانی آن
- ملتهب شدن
- تغییرات قابل مشاهده روی پوست سطحی آن
- دردناک بودن توده
- تبدیل شدن به یک توده‌ی سفت و غیر قابل حرکت
درمان لیپوم یا غده چربی در کلینیک نیکان
اگر متوجه یک توده یا تورم غیر طبیعی شدید، توصیه می‌شود با پزشک خود مشورت کنید. اگر لیپوم‌های دردناک یا بزرگ دارید، باید بدانید که لیپوم ها را می‌توان با لیپوسارکوما اشتباه گرفت. لیپوسارکوما یک سرطان بسیار نادر است که عمدتاً عضلات اندام‌های متصل به تنه یا شکم را درگیر می‌کند. همیشه میتوانید با انجام نمونه برداری انبوه مطمئن شوید. برای مشاوره رایگان و دریافت نوبت از کلینیک نیکان میتوانید از صفحه تماس با ما یا از امکان چت مستقیم در واتس اپ کلینیک نیکان استفاده کنید.
منابع بیشتر برای مطالعه
دکتر فریبرز صمدی
متخصص جراحی عمومی
- جراح کولورکتال با 9 سال سابقه
- جراحی های نشیمن گاهی: شقاق، هموروئید (بواسیر)، آبسه مقعدی، فیستول مقعدی کیست مویی (سینوس پیلونیدال)، زگیل تناسلی و مقعدی
- جراحی روده وبیماری های روده و معده
- جراحی آبسه های پوستی، کیست های پوستی، کیست های سباسه ناحیه سر، غدد چربی پوستی
